Zeibekiko - taniec orła

Muzyka, wino i śpiew! Tak mogłoby brzmieć życiowe motto stereotypowego Greka. Grecy to naród, dla którego muzyka pełni bardzo ważną rolę. Każdy z Was na pewno słyszał o Greku Zorbie i potrafi sobie przypomnieć słynną scenę tańca na plaży.  Grek tańczy gdy jest mu smutno i tańczy gdy jest szczęśliwy. Wszystko oczywiście przy charakterystycznych dźwiękach bouzuki. Grek tańczy również by wyrazić swoje emocje.  I o tym trochę będzie dzisiaj.

greece.greekreporter.com

Zeibekiko (gr. ζεϊμπέκικο) to tradycyjny grecki taniec, który zarezerwowany jest tylko dla mężczyzn. Pochodzenie nazwy Zeibekiko nie zostało jednoznacznie wyjaśnione. Jedna z teorii mówi, że pochodzi od Zeibeków, ugrupowania buntowniczych wojowników przebywających w górach Anatolii. Z kolei według innych przekazów nazwa tańca powstała z połączenia dwóch słów: Zei - imienia Zeusa w dialekcie z terenów Tracji oraz fyrgijskiego słowa bekos, które według Herodota oznacza chleb. Ma symbolizować połączenie tego co boskie i tego co ludzkie.

Według tradycji, zeibekiko tańczone przez mężczyznę ma wyrażać jedność ducha z ciałem, ale również ból, żal, niespełnione oczekiwania i tęsknotę. Dlatego nie ma jasno określonych kroków lecz figury. Każdy tańczy go swobodnie tak, by wyrazić siebie i swoje emocje. Wręcz zatraca się w muzyce emanując pewnością siebie i zaangażowaniem. Zazwyczaj tańczy się go z rozpostartymi ramionami i wysoko uniesioną głową. Właśnie z powodu figur wykonywanych podczas tego tańca, nazywa się go "tańcem orła".

Tradycyjnego zeibekiko nie tańczy się na weselach i imprezach. Stanowi ono formę bardzo osobistego wyznania, może nawet formę swego rodzaju kontemplacji. Obserwatorzy zazwyczaj ustawiają się w kole, lub przyklękają na jednym kolanie obserwując taniec i klaszcząc w rytm muzyki, ale tak naprawdę osoba, która tańczy nie potrzebuje widowni. Tańczy dla siebie i by wyrazić siebie, zatracić się w muzyce i emocjach. Zakłócenie tańca jest odbierane jako brak szacunku do tańczącego, a czasami nawet jako zniewaga. 

Tak było kiedyś. W dzisiejszych czasach, zeibekiko bywa częścią show. Tańczone na weselach i imprezach nie tylko przez mężczyzn ale i kobiety, przez znanych aktorów i polityków zatraciło swoje pierwotne znaczenie. Mimo to pozostaje jednym z najbardziej efektownych greckich tańców, który robi ogromne wrażenie zwłaszcza na turystach.

Kilka ciekawostek:

• Do najważniejszych kompozytorów zeibekiko należą: Vassilis Tsitsanis, Apostolos Kaldaras, Stavros Xarhakos, Manos Loizos
• Jednym z najbardziej rozpoznawalnych greckich zeibekiko jest "Zeibekiko Evdokii" z filmu "Evdokia" ("Ευδοκία") napisane przez Manosa Loizosa w 1971 roku. Poniżej fragment filmu: