Karnawał nie tylko w Rio!

Karnawał trwa! Dwie najbardziej znane międzynarodowe imprezy karnawałowe odbywają się co roku w Rio de Janeiro w Brazylii oraz we włoskiej Wenecji. Ten pierwszy doskonale kojarzymy z huczną paradą na Sambodromie, latynoskimi ruchami i pięknymi strojami! Natomiast ten drugi to przede wszystkim bogato zdobione maski i przepiękne kostiumy! U nas w Polsce karnawał oznacza tyle co… dobra zabawa w gronie znajomych lub coraz popularniejsze imprezy tematyczne z przebraniami. Bądź co bądź, my Polacy lubimy się bawić, ale czy dorównujemy w karnawale Brazylijczykom? Albo chociażby… Grekom?

Karnawał w Grecji ma swoją długoletnią tradycję. Odbywa się on dziesięć tygodni przed prawosławnymi świętami Wielkanocy. Karnawał trwa trzy tygodnie, a każdy tydzień ma nawet swoją nazwę! Pierwszy jest Tygodniem Rozpoczynającym (tłum. własne; gr. προφωνή - ogłaszać, orzekać), drugi to Mięsny (gr. κρεατινή) a trzeci to tzw. Serowy (gr. τυροφάγου). Jest to związane z nadchodzącym postem, który następuje po hucznej zabawie. 

W języku greckim funkcjonują dwie nazwy na karnawał: KARNAVALI (gr. καρναβάλι, wywodzące się z łaciny) i APOKRIES (gr. Απόκριες). Obydwa słowa maja to samo znaczenie, gdyż nawiązują do „unikania mięsa” - z greckiego apo (gr. από - z, od) i kreas (gr. κρέας - mięso) oraz z łaciny carne i vale. Ta para słów sugeruje, że mamy trzymać się od mięsa z daleka. Słowo Apokries oznacza zarówno cały okres karnawału, jak i ostatni dzień przed rozpoczęciem postu. 

Nie wiem czy wiecie, ale grecki karnawał to niepowtarzalna zabawa! Grecy chętnie i licznie biorą udział w imprezach! Trzy miasta greckie są słynne ze swoich corocznych karnawałowych parad. Najpopularniejsze wydarzenia odbywają się w Ksanthi (mała tracka miejscowość na północy Grecji), w Patras na Peloponezie i w Rethymno na Krecie! Ja miałam szczęście (dwa razy!) uczestniczyć w tym ostatnim. Nie należę do osób imprezowych, ale nawet ja przyznaję, że zabawa była przednia! Nigdy nie uczestniczyłam w czymś tak zwariowanym!

Jak wygląda Karnawał na Krecie?

Źródła donoszą, że pierwsze „karnawałowe widowiska” w Rethymno są datowane na początek XX wieku. Z czasem stał się on tak popularny, że przybrał miano Kreteńskiego Karnawału!

Karnawał w Rethymno przyciąga wielu turystów z całego świata, ale także samych Greków z całego kraju. To małe nadmorskie trzydziestotysięczne miasto, w dniach trwania karnawału jest przepełnione! Budzi się na chwilę ze snu zimowego i nagle w Lutym ma się wrażenie, że zrobił się szczyt sezonu - wszystkie pokoje do wynajęcia są zajęte, nie ma gdzie usiąść na spokojny obiad i nawet spacer wąskimi uliczkami nie jest już tak przyjemny - tyle ludzi! 

W dzień rozpoczęcia (w tym roku był to 27 stycznia - daty są ruchome) wszyscy wychodzą na ulice w przebraniach. Przy głośnej muzyce przechodzi przez całe miasto kolorowa parada, która kończy się przy scenie w starym porcie i przy fajerwerkach! Urząd miasta zaprasza na ten wieczór znanych greckich artystów - w tym roku Rethymno odwiedził znany grecki zespół Locomondo! 

W drugim tygodniu karnawału w czwartek (8 Lutego), Grecy zasiadają do wielkiej uczty. 

Ten wyjątkowy czwartek (poniekąd odpowiednik Tłustego Czwartku) nosi nazwę ΤSIKNOPEMPTI (gr. Τσικνοπέμπτη), co możemy przetłumaczyć jako Wędzony Czwartek! Właściciele tawern oraz mieszkańcy wystawiają przed swoimi sklepami, restauracjami i domami grille, na których przyrządzają mięso. Grecy wraz z rodzinami i znajomymi umawiają się na wielogodzinne świętowanie - w tawernach łączone są stoliki nawet dla 20-osobowych grup! Już wychodząc z domu czujesz zapach pieczonych dań, a obok grilla nie da się przejść obojętnie. Wszędzie słychać muzykę, wszyscy tańczą na ulicach! Zabawa na całego! Warto zarezerwować stolik, jeśli chcemy biesiadować w tym dniu w tawernie.

Natomiast w ostatnią Niedzielę karnawału (Ostatki, 11 Lutego) odbywa się najbarwniejsza i najgłośniejsza jego część, czyli prawdziwe APOKRIES! Ulicami miasta przechodzi bajeczna parada! Grecy długo się przygotowują do tego dnia, parada jest dopracowana i dopięta na ostatni guzik. W pochodzie uczestniczą oryginalne platformy z olbrzymimi karykaturami lub postaciami z kreskówek. Co roku, parada ma swój motyw przewodni - kontekst polityczny, znana bajka itp. Jeżeli chcesz uczestniczyć w paradzie w oficjalnym przebraniu, można zapłacić za strój i swój udział w jednej z kolorowych grup Smerfów czy innych Minionków. Oficjalna strona miasta, gdzie zobaczysz stroje przygotowane na tegoroczny karnawał: zobacz!

Po karnawale…

Grecy po trzech tygodniach intensywnych imprez muszą odpocząć. Następuje okres Postu i wyciszenia duchowego. W poniedziałek (19 Lutego) Grecy obchodzą tzw. CZYSTY PONIEDZIAŁEK (gr. Καθαρά Δευτέρα, Kathara Dewtera), podczas którego poszczą i jedzą tradycyjny chleb lagana - płaski chlebek posypany sezamem, wypiekany specjalnie na tę okazję. Ten dzień możemy porównać do Środy Popielcowej. W Czysty Poniedziałek, utarła się również rodzinna tradycja… puszczania latawców! W Rethymno tuż przy promenadzie, Grecy organizują dla dzieci (i nie tylko) specjalne kąciki, gdzie mogą stworzyć własne latawce! Nie byłabym sobą, gdybym takiego nie stworzyła i dla siebie! To dopiero zabawa, a ile radości!